Icon Arrow Icon Arrow back Icon Quote Icon Close Icon Enlarge Icon Calendar Icon Currency Icon Clock Icon Location Icon List Icon Shield Icon Chevron Icon Attachment Icon Download star icon-hat icon-tools
Artikel Behoud

Verhogen deeltijdfactor biedt kansen

De personeelstekorten in kinderopvang zijn groot en groeien nog steeds. Tegelijkertijd zijn er veel (kleine) deeltijdbanen. In november 2022 gingen Kinderopvang werkt! en stichting Het Potentieel Pakken (HPP) aan de slag met een pilot voor het verhogen van de deeltijdfactor. Kind & Co Ludens werd gekozen als proeftuin en samen ontwierpen we een succesvolle aanpak. In dit artikel blikken we terug en lees je over de resultaten.

Deeltijdfactor kinderopvang verhogen

Het project

Voordelen van grotere contracten

Uit onderzoek van Kinderopvang werkt! blijkt dat medewerkers gemiddeld een dag extra willen werken. Een op de vijf medewerkers in de dagopvang wil meer uren werken en in de buitenschoolse opvang (bso) is het 33 procent. Achttien procent vertrekt zelfs vanwege een te klein contract. Het kan dus lonen om te kijken naar een grotere contractomvang. 

Meer uren werken heeft zowel voordelen voor kinderopvangorganisaties als voor de medewerkers. Meer financiële zelfstandigheid, meer ruimte voor ontwikkeling en meer werken kan de werkdruk verlagen. Ook ouders hebben er baat bij, want er komt meer stabiliteit en continuïteit in de opvang.

Bovendien kan het aanbieden van grotere contracten de branche aantrekkelijker maken voor een groep die eerder minder vaak voor kinderopvang koos vanwege de kleinere contracten. En voor de groep die nu uitstroomt vanwege een klein contract.

De proeftuin bij Kind & Co Ludens

In samenwerking met stichting Het Potentieel Pakken (HPP) hebben we via de proeftuin Kind & Co Ludens onderzocht hoe we grotere contracten mogelijk kunnen maken. Zo kwamen we tot een effectieve aanpak die we later beschikbaar maakten voor alle kinderopvangorganisaties. Het project ‘Verhogen deeltijd in kinderopvang’ is gefinancierd door Kinderopvang werkt! en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 

De proeftuin duurde van november 2022 tot juli 2023. Samen met Kind & Co Ludens ontworpen we een aanpak en deze is gaandeweg aangescherpt. We hebben medewerkers een bewuste keuze laten maken over hun contractgrootte en grotere contracten gerealiseerd voor de medewerkers die dit willen. Daarnaast hebben we bestaande belemmeringen aangepakt en de organisatie geholpen bij het realiseren van de contractuitbreidingen. 

De eerste bevindingen (februari 2023)

Bijna de helft van de medewerkers binnen de proeftuin heeft een contract voor minder dan 25 uur. Dat is bijna gelijk aan het landelijke gemiddelde. Op papier biedt dit ruimte voor het verhogen van het aantal uren voor medewerkers in kinderopvang. In de praktijk geeft 48 procent van de medewerkers in de kinderdagverblijven aan (misschien) meer te willen werken. Voor de bso is dat zelfs 66 procent. Deze gegevens samen maken duidelijk dat er kansen zijn voor het verhogen van de deeltijdfactor. 

Waarom worden de kansen nog niet benut? 
Het potentieel om meer te willen werken, roept de vraag op: waarom gebeurt dat dan nog niet? Verschillende oorzaken zorgen er binnen de proeftuin voor dat deze kansen nog niet volledig benut worden. Medewerkers lijken flexibel en geven aan beschikbaar te zijn voor extra werk. Toch blijkt dit in de praktijk lastig te regelen in de vorm van teamoverstijgend werken en flexibele werktijden. Zo lijken medewerkers een voorkeur te hebben voor inzet op de eigen locatie. Ook is de organisatie gebonden aan wet- en regelgeving.  

Voorwaarden om meer te werken 
Meer verdienen, meer plezier hebben in hun werk en meer kunnen doen voor de kinderen op de groep. Dit zijn redenen voor medewerkers binnen de proeftuin om eventueel meer uren te willen werken. Wel noemen zij een aantal voorwaarden. Medewerkers in kinderdagverblijven vinden het belangrijk dat er flexibele werktijden gelden voor de uren die ze extra werken. Daarbij moet het meer werken financieel iets opleveren. Bevalt het meer uren werken niet? Dan moeten zij vrij zijn het aantal uren weer te veranderen. Medewerkers in de bso willen invloed hebben op hoe hun rooster eruitziet als ze meer gaan werken. Daarnaast willen ze de extra uren kunnen besteden aan niet-groepsgebonden werkzaamheden. Ook zij stellen als voorwaarde dat meer werken financieel aantrekkelijk moet zijn.  

De resultaten

Inzetten op grotere contracten loont. Het doel van de proeftuin was om te onderzoeken of en hoe de contractomvang van medewerkers bij de kinderopvangorganisatie vergroot kon worden. Het pakte positief uit: in drie maanden breidde 19 procent van de actief betrokken medewerkers hun contract uit met gemiddeld 5,4 uur per week. Daarnaast had de proeftuin nog andere gunstige effecten. 

Visual voordelen verhogen deeltijdfactor kinderopvang

Contractuitbreidingen 

We gingen in de proeftuin actief aan de slag in twee clusters bestaande uit 89 medewerkers. Van deze 89 medewerkers breidden 17 (19 procent) hun contract uit, met gemiddeld 5,4 uur per week. Omgerekend is dit 2,55 fte extra bij een 36-urige werkweek. Deze extra uren werden op de eigen én op andere groepen en locaties ingezet. De groep die meer ging werken is divers. De medewerkers in kwestie kwamen zowel van het kinderdagverblijf als van de buitenschoolse opvang. Ze variëren in leeftijd en bevinden zich in verschillende levensfasen.  

Redenen om meer uren te willen werken 

Aan dit resultaat gingen gesprekken vooraf tussen managers en medewerkers, waarin zij met elkaar van gedachten wisselden over een passende contractgrootte en de mogelijkheden om uren uit te breiden. Medewerkers noemden verschillende redenen om meer te willen werken, zoals: meer geld verdienen, meer ontwikkelkansen en meer kunnen doen voor de kinderen op de groep.  

Visual redenen en voorwaarden om meer te werken in kinderopvang

Succesfactoren voor contractuitbreiding 

Wat maakte dat het lukte om contracten uit te breiden bij Kind & Co Ludens? Belangrijke succesfactoren bleken: een gezamenlijke focus op resultaat, omslag in denken en doen, en aandacht en maatwerk. Zo waren er duidelijke spelregels, waardoor managers de ruimte voelden om op zoek te gaan naar mogelijkheden. Denk aan medewerkers die ook een halve dag extra kunnen werken en niet alleen een hele dienst per week. Bovendien waren er medewerkers bereid om de extra uren te werken op een andere locatie of in een ander team. Managers die buiten eigen teams, clusters en locaties dachten konden makkelijker maatwerk bieden.  

Als we dit in een paar maanden kunnen ophalen, dan is dit een kans voor de kinderopvangbranche. Om meer uren op de groep te realiseren én om de medewerker nog centraler te zetten.
Yvonne van SchaikRegiomanager Kind & Co Ludens

In sommige gevallen lukte het niet om contractuitbreidingen te realiseren. Daar waren verschillende redenen voor. Zo liepen managers en medewerkers tegen maatschappelijke systemische belemmeringen aan. Op 'daldagen' is bijvoorbeeld minder personeel nodig dan op 'piekdagen' en de maximale contractgrootte binnen de bso geeft geen mogelijkheden tot een fulltime contract. En bij één medewerker bleek dat het financieel niet voordelig genoeg was om meer uren te gaan werken.

Zelf aan de slag met de deeltijdfactor

Samen met Stichting HPP verkenden we binnen de proeftuin bij Kind & Co Ludens opties om de deeltijdfactor in kinderopvang te vergroten. Ook ontwikkelden we een aanpak die voor de hele sector van toepassing is. Zodat iedereen kan leren van de opgedane kennis en inzichten.  

We organiseerden tussen december 2022 en juni 2023 een reeks kennisworkshops. Tijdens deze sessies deelden we inzichten en handvatten om met de deeltijdfactor aan de slag te gaan. We namen kinderopvangorganisaties mee in ons proces en testten aanpak. Zo is de routekaart (pdf) ontwikkeld. De routekaart bestaat uit drie onderdelen: eerst ga je na wat de randvoorwaarden zijn om een vliegende start te kunnen maken, vervolgens doorloop je zes stappen met behulp van handige materialen en in onderdeel drie vind je handige tips & tricks. 

Download de routekaart (pdf)

Lees verder

Veronica Jocker

Branchespecialist Kinderopvang

Meer weten? Neem contact op!

Veronica Jocker

Meer weten? Neem contact op!