Icon Arrow Icon Arrow back Icon Quote Icon Close Icon Enlarge Icon Calendar Icon Currency Icon Clock Icon Location Icon List Icon Shield Icon Chevron Icon Attachment Icon Download star icon-hat icon-tools

Hoe kan het werkgerelateerd verzuim in kinderopvang omlaag?

Het ziekteverzuim in kinderopvang is relatief hoog, waarbij 30 procent van het verzuim is (deels) werkgerelateerd. Dit biedt kansen om het ziekteverzuim te verlagen. In opdracht van Kinderopvang werkt! is onderzoek gedaan naar de oorzaken en mogelijke aanpakken om dit verzuim omlaag te krijgen. Lees hier de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen.

Kinderopvang meisje dokter met beer

Centerdata voerde dit onderzoek in de periode januari 2023 - maart 2023 uit voor Kinderopvang werkt! 871 medewerkers gaven input via de app Cao Kinderopvang. Daarnaast vond een selectie van het Landelijk Register Kinderopvang plaats. Naar aanleiding daarvan namen 848 werkgevers op locatieniveau deel.

Mooi, maar zwaar werk

Medewerkers zijn over het algemeen tevreden met hun werk in kinderopvang. Op een schaal van 1 (zeer ontevreden) tot en met 5 (zeer tevreden) is 63 procent (zeer) tevreden. Daarentegen vindt 55 procent het lichamelijk (heel) zwaar en 38 procent het emotioneel (heel) zwaar. Medewerkers die minder tevreden zijn ervaren meer stress.

Meer bekendheid over het verzuim nodig

Opvallend is dat lang niet alle werkgevers zien dat ziekteverzuim op hun vestiging speelt. Ongeveer de helft zegt dat dit niet of nauwelijks speelt. Daarbij valt op dat de helft van de werkgevers op locatieniveau niet weet hoe hoog hun verzuim is. Bovendien denken verreweg de meeste werkgevers dat minder dan tien procent van het ziekteverzuim op hun vestiging met het werk te maken heeft. Terwijl bijna een derde van de medewerkers aangeeft dat het verzuim gedeeltelijk of helemaal met het werk te maken had. Dit komt dan ook overeen met cijfers van AZW. Daarin blijkt dat 30 procent van het verzuim (deels) werkgerelateerd is. 

Infographic werkgerelateerd verzuim in kinderopvang

Verschillende oorzaken verzuim volgens werknemers en werkgevers

Werkgevers en medewerkers hebben een andere kijk op de oorzaken van het werkgerelateerd verzuim. Medewerkers die in het afgelopen jaar ziek waren en zeggen dat dit (deels) door het werk kwam, noemen als belangrijkste oorzaken:

  • de lichamelijke belasting van het werk
  • het gebrek aan rust en ontspanning tussen de werkzaamheden door

Daartegenover noemen werkgevers, werkgerelateerd verzuim zien, vooral personeelstekorten als oorzaak. Terwijl zij lichamelijk zwaar werk en beperkte mogelijkheden voor rust minder aanstippen. Over andere oorzaken die tot ziekteverzuim kunnen leiden, zijn werkgevers en medewerkers het daarentegen wel eens. Namelijk de besmetting met virussen die medewerkers op het werk oplopen.

Maatregelen in de praktijk

Ruim driekwart van de werkgevers gebruikt maatregelen om ziekteverzuim te beperken. In de praktijk zijn dat vooral deze vier maatregelen: 

  1. zorgen voor voldoende waardering
  2. medewerkers zoveel mogelijk ruimte geven om hun werk te plannen en in te richten
  3. aandacht voor ziekteverzuim in evaluatiegesprekken
  4. actieve aandacht/tips voor vermindering van fysieke belasting en gezond tillen

Werkgevers van vestigingen met maatregelen weten overigens niet zeker of het verzuim hoger zou zijn als de maatregelen niet ingezet zouden worden. Ruim de helft (52 procent) denkt dat dit misschien zo is en 36 procent zegt dit wel zeker te weten. Van de werkgevers zonder maatregelen denkt ongeveer twee derde (65,4 procent) dat het verzuim niet lager zou zijn met maatregelen.

Aanbevelingen vanuit Centerdata na het onderzoek

Meer herkenning van problematiek ziekteverzuim nodig

Werkgevers zijn vaak niet bekend met het verzuimpercentage van hun vestiging en ze denken dat maar een klein deel van het verzuim werkgerelateerd is. Hiermee lijken ze weinig urgentie te voelen om het ziekteverzuim te verminderen. Er zal meer aandacht moeten komen voor het inzichtelijk maken van het verzuim en de kosten die daarmee gemoeid zijn.

Verlichting lichamelijk zwaar werk is een van de sleutels

Lichamelijk zwaar werk en gebrek aan ontspanningsmogelijkheden zijn oorzaken van ziekteverzuim die werknemers benoemen, maar werkgevers zien dit in veel mindere mate. Ze besteden er daardoor nog onvoldoende aandacht aan. Maatregelen voor verlichting van lichamelijke zwaarte zouden ontwikkeld en toegepast moeten worden.

Besmettingsrisico serieus nemen

Het risico op besmetting met virussen, zoals griep, is een belangrijke werkgerelateerde factor van ziekteverzuim in kinderopvang. En daarmee werd zeker niet alleen gewezen naar het coronavirus. Het zou goed zijn om dit risico serieus te nemen en manieren te bedenken om werknemers meer te beschermen.

Inzetten op tevredenheid heeft positieve invloed op ziekteverzuim

Onderzoek laat zien dat er een samenhang is tussen tevredenheid met het werk en zowel het ervaren van stress als ziekteverzuim. Om de werktevredenheid van medewerkers te verbeteren helpt aandacht en waardering geven, autonomie in het werk bevorderen, en het creëren van een goede werksfeer. Het is essentieel dat werkgevers zich hiervan bewust worden. 

Benieuwd naar alle uitkomsten van dit onderzoek?

Download het onderzoeksrapport

Dit onderzoek is onderdeel van het activiteitenplan MDIEU (Maatwerk Duurzame Inzetbaarheid en Eerder Uittreden) van Kinderopvang werkt!, Jeugdzorg werkt! en Sociaal Werk werkt! Het is mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Bekijk ook

Janneke Hagens

Onderzoeker en kennisverbinder

Meer weten? Neem contact op!

Janneke Hagens

Meer weten? Neem contact op!