Artikel Onderzoek en cijfers kinderopvang

Werken tot pensioen in kinderopvang niet vanzelfsprekend

3 jul 2023

In kinderopvang werken vergeleken met andere sectoren, relatief weinig medewerkers van 45 jaar en ouder. De helft is jonger dan 35 jaar. Wat zijn de redenen voor uitstroom? En hoe behouden we de oudere medewerkers? Deze vragen stonden centraal in een onderzoek naar uitstroom uit kinderopvang. Lees hier de belangrijke uitkomsten.

Centerdata voerde dit onderzoek in de periode januari 2023 - maart 2023 uit voor Kinderopvang werkt! We kregen input van 871 werknemers via de app Cao Kinderopvang en 848 werkgevers op locatieniveau via een selectie van het Landelijk Register Kinderopvang.

Vertrek van jonge medewerkers zorgt voor weinig oudere medewerkers

Ongeveer een derde van de groep medewerkers tussen 25-34 jaar geeft aan minder dan drie jaar te willen werken in kinderopvang. Daarbij zagen werkgevers in het afgelopen jaar relatief vaak jongere medewerkers vertrekken waarvan de meesten buiten kinderopvang aan het werk gingen. Dit heeft tot gevolg dat er weinig oudere medewerkers werkzaam zijn. Niet door het vertrek van oudere medewerkers, maar door het vertrek van jongere medewerkers. Hierdoor blijven er weinig medewerkers over die tot na hun 45ste in kinderopvang werken.

Medewerkers denken er anders over dan werkgevers

Medewerkers en werkgevers hebben verschillende verwachtingen over hoe lang een pedagogisch medewerker in kinderopvang kan blijven werken. Slechts 27 procent van de medewerkers denkt dat dit kan tot aan het pensioen, terwijl 57 procent van de werkgevers dit denkt. En waarom kunnen pedagogisch medewerkers niet tot het pensioen in kinderopvang werken? De redenen verschillen tussen medewerkers en werkgevers. Medewerkers noemen het lichamelijk zware werk als belangrijkste reden. Daarnaast geven ze aan dat ze de uitdaging en afwisseling missen. Vooral jongere medewerkers denken dat ze op termijn te weinig afwisseling in het werk zullen ervaren en dat ze graag een andere uitdaging aan willen gaan. Werkgevers denken daarentegen dat oudere medewerkers zelf gewoon eerder willen stoppen met werken of dat ze te ver af komen te staan van de belevingswereld van jongere medewerkers.

Infographic 'werken tot pensioen in kinderopvang niet vanzelfsprekend'

Behoud van oudere medewerkers in de praktijk

Op dit moment is er nog beperkte aandacht voor het behoud van oudere medewerkers: 35,7 procent van de werkgevers heeft geen aandacht voor het behoud en 46,5 procent heeft hier ‘een klein beetje’ aandacht voor. Daarbij hebben lang niet alle werkgevers een beleid om oudere medewerkers te behouden of denken ze dat dit niet nodig is. Werkgevers die dit wel hebben of aandacht hebben voor het behoud van oudere medewerkers, doen dit vooral door op tijd te praten over aanpassing van werktijden en de omvang van het contract. Werkgevers en medewerkers noemen beiden het lichamelijke werk als belangrijkste reden om minder lang door te kunnen blijven werken. Toch komen maatregelen om het lichamelijke werk langer vol te houden minder voor.

Aanbevelingen vanuit Centerdata na het onderzoek

Aandacht voor jongere medewerkers

Het is belangrijk om aandacht te besteden aan medewerkers tussen de 25 en 35 jaar, aangezien een groot deel van hen de kinderopvang binnen drie jaar wil verlaten. Deze groep is nu al minder tevreden over afwisseling, uitdaging en waardering. Voor hen kunnen manieren worden bedacht om hun professionele autonomie te versterken en meer afwisseling en uitdaging in het werk te creëren.

Aandacht voor oudere medewerkers

Dit zijn de medewerkers die al lang werken in kinderopvang en veel ervaring hebben. Werkgevers waarderen deze ervaring en de rust die deze medewerkers met zich meebrengen. Desalniettemin vinden oudere medewerkers het werk zwaar en hebben ze behoefte aan meer uitdaging en meer ontwikkeling. Om oudere medewerkers te behouden, is het belangrijk om actief aandacht te geven aan de fysieke zwaarte. Bijvoorbeeld door het gebruik van hulpmiddelen of functiedifferentiatie zodat ervaren medewerkers niet continu in de uitvoering hoeven te staan en zij hun jongere collega’s kunnen ondersteunen. Het lijkt alsof de oplossing voor de zwaarte van het werk nu gezocht wordt in het verminderen van het aantal werkuren.

Handvatten voor werkgevers nodig

Om zowel jongere als oudere medewerkers te behouden, is het essentieel dat werkgevers handvatten krijgen in mogelijkheden. Daarbij moeten deze handvatten laten zien dat een aanpak gunstig kan zijn en de benodigde investeringen het waard zullen zijn.

Benieuwd naar alle uitkomsten van dit onderzoek?

Download het onderzoeksrapport

Dit onderzoek is onderdeel van het activiteitenplan MDIEU (Maatwerk Duurzame Inzetbaarheid en Eerder Uittreden) van Kinderopvang werkt!, Jeugdzorg werkt! en Sociaal Werk werkt! Het is mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Handige tools

Janneke Hagens

Onderzoeker en kennisverbinder

085 105 18 50 Stuur een e-mail

Meer weten? Neem contact op!