Zo pakt Rotterdam het personeelstekort in kinderopvang aan

Kinderopvang heeft net als het onderwijs te maken met personeelskrapte. Als onderdeel van de Rotterdamse Aanpak Lerarentekort bedachten Rotterdamse kinderopvangorganisaties eind 2021 samen met de gemeente een aantal mogelijke oplossingen. Het resultaat? Een concreet actieplan én een projectgroep die hiermee aan de slag is, bestaande uit: twee projectleiders, kinderopvangorganisaties, twee roc's, WSP Rijnmond en gemeente Rotterdam. Manja: "Als je het tekort goed wilt aanpakken, moet je schaken op meerdere borden tegelijk. Onze strategie bestaat uit vier actielijnen: instroom vergroten, uitstroom beperken, het imago van werken in kinderopvang versterken en samenwerken. Daarnaast lobbyen we voor aanpassingen in wet- en regelgeving."

Instroom vergroten

“Drie keer per jaar organiseren we in Rotterdam een carrièreswitch-informatiebijeenkomst voor mensen die overwegen om de overstap te maken naar kinderopvang of het primair onderwijs", vertelt Manja. "Tijdens deze bijeenkomsten zijn alle belangrijke partijen aanwezig. Zo geven Rotterdamse schoolbesturen, organisaties in kinderopvang, pabo’s en mbo’s meer informatie over de diverse leerwerktrajecten. Ook kunnen bezoekers in gesprek met werkgevers en de Diplomacheck van Kinderopvang werkt! doen. Voor mensen die zich aan het oriënteren zijn, blijkt het een succesvol concept. De bijeenkomsten worden steeds goed bezocht."

Een ander initiatief voor meer instroom is het Ontwikkelpad kinderopvang van het ministerie van SZW. Rotterdam-Rijnmond doet mee aan de pilot hiervan. Manja: "We kijken samen met het werkgeversservicepunt hoe we met behulp van het Ontwikkelpad mensen kunnen opleiden tot pedagogisch medewerkers. Bijvoorbeeld door ze eerst als groepshulp aan de slag te laten gaan. Dit vind ik een belangrijk initiatief, omdat we het alleen met afgestudeerden en zij-instromers niet gaan redden. Om het tekort aan te pakken, is een groot aantal nieuwe medewerkers nodig. Er zijn mensen met niveau 1 en 2 die graag willen werken in kinderopvang. Via het Ontwikkelpad creëren we daar mogelijkheden op maat voor.”

Uitstroom verkleinen

Manja geeft aan dat het behoud van medewerkers in de eerste plaats een taak is van individuele kinderopvangorganisaties. "Toch denken we mee over manieren om uitstroom te verkleinen. Iets wat speelt in de buitenschoolse opvang is dat de contracten vaak klein zijn. Hierdoor kunnen medewerkers in Rotterdam meestal geen huis huren. Vanuit het project houdt een werkgroep zich bezig met het slimmer organiseren van contracten. Wat kunnen we doen om contracten interessanter te maken? En hoe doen we dat op een manier waarop het alle betrokkenen iets oplevert? Zo'n win-win-winsituatie ontstaat bijvoorbeeld als je een medewerker van de buitenschoolse opvang kunt detacheren naar het primair onderwijs."

Imago versterken

Volgens Manja heeft niet iedereen een idee wat werken in kinderopvang inhoudt. "Dat willen we laten zien, zodat we de juiste mensen aantrekken. In de publiekscampagne '+R' vertellen pedagogisch medewerkers onder meer hoe zij in Rotterdam het verschil maken. Ook is er een regionale wervingscampagne, waarin verschillende ambassadeurs vertellen hoe zij pedagogisch medewerker zijn geworden. En op de 'Dag van de pedagogisch medewerker' hebben we onze grote waardering uitgesproken voor medewerkers in de Rotterdamse kinderopvang. Dit deden we via een filmpje en met posters verspreid in abri's door de stad."

Lobby wetten en regels

Wetten en regels zijn er om de kwaliteit van kinderopvang te waarborgen. “Daar staan we in Rotterdam uiteraard achter”, benadrukt Manja. “Toch werken ze in de praktijk niet altijd even goed. Met behoud van kwaliteit is er meer flexibiliteit mogelijk. Lobby om de daarvoor knellende regelgeving aan te passen is nodig. Zo stellen we ons bijvoorbeeld de vraag of alle drie de wettelijk vereiste pedagogisch medewerkers op een babygroep niveau 3 moeten hebben. Of is er ook plek voor een medewerker met niveau 1 of 2 die in de praktijk eventueel verder wil leren? Dit kan via het Ontwikkelpad. Op die manier doe je niets af een de kwaliteit. Tegelijkertijd creëer je zo wel een extra oplossing voor de aanpak van het personeelstekort."

Samenwerken

In Rotterdam geloven we in de kracht van samenwerken. Met iedereen die wil en kan bijdragen aan oplossingen voor het tekort aan medewerkers in kinderopvang. "We betrekken zoveel mogelijk partijen bij onze aanpak", zegt Manja. "En we werken bewust samen met het primair onderwijs. We vinden het belangrijk om samen het beste te doen voor medewerkers die Rotterdamse kinderen van nul tot twaalf jaar helpen zich te ontwikkelen. Ook wisselen we ervaringen uit met andere steden, zodat we leren van elkaar."

Manja heeft regelmatig contact met alle betrokkenen bij de Rotterdamse aanpak. Daarnaast beschikt ze als projectleider over een uitgebreid netwerk. "Kinderopvangorganisaties in de stad leveren waardevolle informatie, maar ook landelijke brancheorganisaties en Kinderopvang werkt! weten heel goed wat er speelt. Het is belangrijk om contacten in de branche te onderhouden. Zodat we samen kunnen optrekken en elkaar kunnen versterken. Ik merk dat iedereen, binnen en buiten de stadsgrenzen, heel gedreven is om de personeelskrapte aan te pakken. Dat maakt mijn rol extra leuk en interessant!"